Reisverslag naar Oost Duitsland 2017

De reis naar Oost Duitstland was zeer geslaagd. De reis heeft ons veel nieuwe inzichten verschaft. We hebben zeer gevarieerde bedrijven mogen bezoeken met verschillende melksystemen, management inzichten en neventakken. De bedrijven onderling hebben ook enkele dingen gemeen:

• Ze draaien technisch zeer sterk;
• Vertonen een sterk ondernemerschap;
• Zijn sterk in risicomanagement;
• Hebben vaak neventakken om de melkprijs volatiliteit te beperken;
• Werken allemaal met biogasinstallaties.

Dingen die opmerkelijk waren aan een aantal bedrijven is dat door kleine simpele ingrepen aan oude gebouwen toch een goede melkproductie te genereren valt. Onder oude gebouwen verstaan we stallen die stammen uit de tijd van de voormalige DDR.

Maandag 10 Juli

Namiddag: Bezoek melkveebedrijf van Bart en Leen de Schutter

De bedrijfsleiders en tevens eigenaren zijn afkomstig uit het Belgische Geel. Ze melken op een voormalig staatsbedrijf 550 melkkoeien met een gemiddelde productie van 9.300 liter per koe. Daarnaast hebben ze 450 stuks jongvee en 486 hectare land.

 

De bedrijfsleider heeft eerst 3 jaar buitenshuis gewerkt en is daarna pas zelf gestart met het opzetten van een eigen bedrijf. Ze zijn begonnen met 115 koeien. Hierna hebben ze een uitbreiding gerealiseerd van 115 koeien naar 550 koeien. Deze forse groei hebben ze in de afgelopen 8 jaren gerealiseerd.

Ze melken in 2 voormalige DDR stallen. Dit zijn standaard stallen met een afmeting van 21 m x 76 m. Door simpele aanpassingen zoals het plaatsen van ligboxen (diepstrooisel) kunnen ze toch een goede melkproductie behalen in deze stallen.

 

Dinsdag 11 Juli

Voormiddag: Bezoek melkveebedrijf van Rudi Denissen

Op het bedrijf melken ze 750 melkkoeien met een gemiddelde productie van 10.500 liter melk per koe. Daarbij hebben ze 1.500 hectare akkerbouw en grasland.

Het bedrijf is gevestigd op de grens tussen Oost en West-Duitsland

Het bedrijf is een multi-onderneming, ze hebben melkvee, aardbeien, asperges, komkommers, tomaten, biogas, een restaurant en bereiden zelf ijs van hun eigen melk. Alle producten die op het bedrijf geproduceerd worden, worden ook op de lokale markt verkocht. Zo worden de asperges verkocht in kramen langs de weg, in plaatselijke supermarkten, thuisverkoop en aan restaurants. Er wordt niks verkocht aan veilingen.

De eigenaren van het bedrijf zijn zeer innovatieve mensen. Ze hebben een eigen machine ontwikkeld waarmee ze met 16 personeelsleden 30 hectare asperges kunnen steken. En bij de maïsteelt passen ze de strip-tilling methode toe. Hierbij wordt alleen een kleine grondbewerking uitgevoerd op de plek waar de maïs wordt gezaaid.

 

Namiddag: Bezoek melkveebedrijf Van der Ham

De familie is in 2004 geëmigreerd vanuit Zuid-Holland naar het voormalige Oost-Duitsland. Ze hebben daar een melkveebedrijf overgenomen met 120 ligplaatsen (3+1), die ze in 2005 hebben uitgebreid naar 220 ligplaatsen (3+3). Ze hebben een gemiddelde 305 dagen productie van 10.000 liter bij 3 maal daags melken. Daarbij bewerken ze nog 430 hectare land. Ze hebben verschillende bedrijfstakken. Zo hebben ze melkvee, akkerbouw, biogas (stroom en warmte) en verkopen ze melk aan de consument.

Het bedrijf beschikt over 3 locaties:

• Hoofdlocatie: woonhuis, 220 melkkoeien, kalveren die aan de melk zijn en vergister;
• Jongveelocatie: 250 stuks jongvee en droge koeien, hier zit alles op stro;
• Huurstal: 140 stuks melkvee en drachtige vaarzen.

Ze werken met 9 personeelsleden die allemaal hun vaste taken hebben. Door de inzet van personeel kunnen ze de meeste landwerkzaamheden zoveel mogelijk in eigen beheer houden. Het voordeel hiervan is dat ze minder afhankelijk zijn van loonwerkers.

De melkverkoop aan de consument gebeurt door verkoop aan huis en aan lokale supermarkten. Bij de supermarkt staat een automaat waar ze een tank van 400 liter kunnen installeren door middel van een plugsysteem. Waarna de consument de melk zelf kan aftappen van de automaat. Het voordeel van deze automaat is dat hier geen personen bij hoeven te zijn om de melk af te tappen.

De biogasinstallatie zorgt voor stroom en warmte. In samenwerking met hun buurman kunnen ze 80% van het dorp voorzien met warmte afkomstig van de vergister.

• De biogasinstallatie geeft 600 kW per uur aan elektriciteit en een zelfde hoeveelheid aan warmte.
• De installatie is instaat om warmwater af te leveren van 95 ̊C, dit gaat via een netwerk van 3,6 km naar de huizen die erop aangesloten zijn.

 

 

Woensdag 12 Juli

Dag: Bezoek melkveebedrijf Wolters

Het is een familiebedrijf wat afkomstig is uit Groningen. Het bedrijf bestaat uit 1.400 koeien met een productie van 10.500 liter per koe, daarnaast beschikken ze over 700 hectare akker- en grasland.

Ondanks de relatief oude gebouwen kunnen ze evengoed een goede melkproductie halen.

Om de melkprijs schommelingen te beperken nemen ze een aantal maatregelen.

De eerste maatregel is dat ze voor 3 jaar een deel van de melk aan een vaste prijs leveren aan een producent van babymelkpoeder. Hiervoor moeten ze wel enkele managementmatige aanpassingen doorvoeren op gebied van voeding en diergezondheid.

De tweede maatregel is dat ze een eigen restaurant en kaasmakerij hebben. De kaasmakerij zorgt er niet alleen voor dat de melkprijsschommeling wordt opgevangen maar zorgt er ook voor dat het bedrijf buiten het quotum van de melkerij kon melken. Door de gunstige ligging (langs een fietsroute) zijn ze gestart met de ijsbereiding.

• De melkwei die tijdens de kaasbereiding ontstaat wordt ultrasoon gescheiden in:
  • Eiwit en vet à kaas;
  • Suikerwater à wordt ingedikt en wordt verwerkt in het ijs waardoor er geen extra toevoeging van suiker nodig is.

Er zijn 2 vergistingsinstallaties die zorgen voor 760 kWh. De warmte die geproduceerd wordt door de installatie wordt afgezet naar de buren om zo een beter imago te krijgen.

Ze werken volgens strikte protocollen op het melkveebedrijf:

• Klauwverzorging gebeurt op regelmatige basis. Er wordt bekapt bij het droogzetten en tussen de 100^ste en 107^ste In klauwbaden wordt vooral formol en kopersulfaat gebruikt.
• Op het bedrijf gebruiken ze de techniek Heattime om tochtige koeien uit de veestapel te herkennen.
• Zieke koeien worden eruit gehaald door herkauwactiviteit te monitoren.

 

Donderdag 13 Juli

Voormiddag: Bezoek Vincent Overmars

De eigenaren en tevens bedrijfsleiders zijn 10 jaar geleden gestart op een bedrijf wat eigendom is van de stad Berlijn. Voordien hebben ze een melkveebedrijf uitgebaat in het Noorden van Oost-Duitsland. Ze hebben meerdere locaties met melkvee en 3.000 hectare akkerbouw. Op de bezochte locatie waren 600 koeien aanwezig met een gemiddelde productie van 10.000 liter per koe. Ze willen uitbreiden naar 700 koeien. Ook 1.000 stuks jongvee zitten hier gehuisvest.

De bedrijfsvoering op het bedrijf is vooral gericht op lage kosten met een redelijke productie. Er werd bevoorbeeld maar 20kg krachtvoer gevoerd per 100l melk. De melkveestal is opgesteld in 3 + 4 + 0 waarin 14 melkrobots zijn opgesteld.

Het jongvee wordt gevoerd door middel van een voerband. Deze werkt door middel van een staalkabel en winch. Het voer wordt hierdoor de stal in getrokken.

Het bedrijf is grotendeels zelfvoorzienend. Enkel soja en raap wordt aangekocht. I.p.v. gras telen ze luzerne. Luzerne heeft als voordeel dat het meer ruw-eiwit bevat. Daarbij is luzerne minder droogtegevoelig. Ze telen snijrogge als tussenteelt voor de maïs. De maïs wordt zeer grof gehakseld (24 mm), de korrelkneuzer staat dan wel maximaal dicht.

 

 

Namiddag: Bezoek Gut Neu Sacro

Het bedrijf is een vennootschap met meerdere locaties. Op de bezochte locatie stonden 450 melkkoeien met bijhorend jongvee. In januari 2017 hebben ze een nieuw bedrijf in gebruik genomen. Op de oude locatie hadden ze een melkproductie van 11.000 liter per koe. Ze hebben 2.500 hectare waarvan 500 hectare op deze locatie.

Ze zijn bezig met de bouw van een nieuwe stal voor 850 koeien.

• De droge koeien en kalfkoeien worden in het nieuwe concept achter de melkstal gehuisvest. Dit voor betere controle en makkelijker koe verkeer
• De melkstal is een draaimelkstand. Het is een 42 stands buitenmelker met een automatische dipinstallatie.
• Uitbreiding naar 1.450 melkkoeien is mogelijk door het verlengen van de oude stal en bijplaatsen van een extra rij ligboxen. Hierdoor zal de capaciteit van de melkstal volledig benut kunnen worden.

De sleufsilo’s zijn gebouwd met scheve wanden, deze zorgen ervoor dat de kuil beter aangereden kan worden.

Aan het rantsoen voegen ze glycerine toe voor extra energie en als kleefmiddel.

 

 

Vrijdag 14 Juli

Dag: Van de Velde Agrar

Het bedrijf wordt gerund door 2 broers. Het is een zeer grote onderneming en de broers beschikken over verschillende locaties, waarvan we er 2 hebben bezocht.

• Over heel Duitsland hebben ze:
  • 6.000 melkkoeien;
  • 2.500 rosé kalveren;
  • 2.000 zeugen;
  • 8.000 ha akkerbouw.

Ze zijn in het bezit van een eigen melkerij. Deze is overgenomen tijdens de crisis. Hier verwerken ze nu 135.000 liter melk tot drinkmelk en yoghurt. Dit is eigen geproduceerde melk.

Ze zijn zeer kritisch op het technisch management:

• Ruwvoerkwaliteit;
• Reinheid van werken;
  • Geen broei
  • Bunkermanagement
  • Voer niet warm laten worden in de kribbe
• Correct voeren;
  • Laden moet precies gebeuren
  • Mengtijd moet gerespecteerd worden

1^e locatie:

Op de bezochte locatie hebben ze 500 melkkoeien, met bijhorend jongvee. De koeienstal is een oude DDR stal (3 + 1). De plafond is hier uitgehaald. Hierin staat een melkstal 2 x 12 en kan 1 persoon melken.

Ze werken volgens strikte protocollen.

• Bekappen en droogzetten op dinsdag;
• Ketosemeting 7 tot 14 dagen na afkalven.

 

 

2^e locatie:

Op deze locatie hebben ze 8 Lely robots. De stal is 3 + 0 omgebouwde DDR-stal. Hier heeft men de geisoleerde zolder laten zitten voor een beter stalklimaat.

De kalverstal heeft 7 afdelingen van 32 plaatsen.

• Heeft mechanische ventilatie;
• Afkasting met gaten luchtinlaat;
• Afzuiging centraal in het hok;
• Mestband om mest uit te draaien.

 

Zaterdag 15 Juli

Voormiddag: Bezoek Van de Tillaar

Ze beschikken over 3 locaties met in totaal 4.500 melkkoeien. Op dit bedrijf hadden ze 2.900 koeien met 2.700 hectare grond. De gemiddelde productie is 30 kg melk per dag met 2 maal daags melken. Onlangs werd er een nieuwe stal gebouwd met 70 stands buitenmelker. De melk op dit bedrijf wordt geleverd aan 3 partijen.