Bepaalt crisis ’15-’16 mijn doel voor de komende jaren?

Liquiditeitspositie melkveehouderij

De gemiddelde melkprijs in december wordt geschat op 33 euro per 100 l FPCM (4 % vet en 3,3 % eiwit). Dit met een variatie tussen zuivelondernemingen van 31 tot 36 euro per 100 l FPCM over melk geleverd in december. Deze melkprijs stelt  90% van de bedrijven in staat om de dagelijkse uitgaven te dekken.

• KOP = kritieke opbrengstprijs. Melkprijs nodig om aan alle betalingsverplichtingen te voldoen inclusief aflossingen bij de bank, exclusief vervangingsinvesteringen (vb: banden van een trekker)
• BOP = bodem opbrengstprijs. Melkprijs nodig om aan alle betalingsverplichtingen te voldoen exclusief aflossingen bij de bank, exclusief vervangingsinvesteringen (vb: banden van een trekker)
• KOP is de minimale liquiditeitsbehoefte
• BOP is de minimale liquiditeitsbehoefte wanneer:
  • Kapitaalsaflossingen worden stopgezet
  • Kapitaalsaflossingen geherfinancierd worden
• KOP is een graadmeter voor liquiditeit, BOP is een graadmeter voor kostenefficiëntie

Maar de crisis ’15-’16 heeft, afhankelijk van de KOP van bedrijven, gezorgd voor grote liquiditeitsverschillen tussen bedrijven. Een aantal van deze bedrijven zal de komende jaren hun strategie iets bijsturen en andere bedrijven moeten stevige lessen trekken uit de crisis.

Heeft jouw bedrijf een  lage KOP (+/-26 euro/100 l FPCM), dan heb je maar enkele maanden een liquiditeitstekort gehad (zie figuur Lage KOP en BOP). Dit kun je zelf opvangen vanuit de eigen buffers. Belangrijk is wel om de financiële buffer zo snel mogelijk weer  aan te vullen tot  500 euro per koe. Zo kun je de volgende crisis, die er hoe dan ook ooit weer komt, opvangen. Daarna  kun je weer nadenken over investeringen. Waak er wel voor dat je je goede KOP intact houdt. Uit het afgelopen jaar kun je leren dat acyclisch investeren interessant is. Zo was het aankopen van vee op de veiling zes maanden geleden goedkoper dan wanneer je dit nu zou doen.

Bedrijven met gemiddelde KOP (+/- 30 euro/100 l FPCM) hebben vanaf januari ’15 ingeteerd op reserve, de bank aangesproken of leveranciersschuld opgebouwd. Dit zie je duidelijk aan het rode vlak in de onderstaande figuur Gem KOP en BOP. Als je je in deze situatie bevindt, dan heb je de afgelopen twee jaar een tekort opgebouwd van ongeveer 5 cent per liter. Om dit tekort te kunnen wegwerken, moet de melkprijs in 2017 jaarrond rond de 35 cent per liter FPCM zitten.

Omdat niemand deze prijs kan garanderen, blijft het maken van een liquiditeitsplanning dus belangrijk.  Zodra het  tekort van 15/16 is wegwerkt, kun je een buffer opbouwen van ca 750 euro per koe. Hierdoor wordt je bedrijf weerbaarder tegen een crisis, heb je tijdens een crisis meer kansen om op opportuniteiten in te spelen en bewaar je de rust aan de keukentafel.  Tip is om de  investeringen voor de komende twee jaar  toe te spitsen op die investeringen waarmee je het inkomen van jouw bedrijf verhoogt.  Denk ook na over welke managementmaatregelen je kunt nemen om jouw KOP te verlagen.

Heb je een hoge KOP (+/-34 euro/100 l FPCM), dan heb je een fors tekort gedraaid van ca 13 cent per liter. Bij de verwachte melkprijs van 2017 zal jouw tekort niet meer oplopen, maar zal je het tekort van de afgelopen twee jaar ook niet wegwerken. Dit wegwerken wordt dan een belangrijke en uitdagende taak. Hiervoor kun je het beste in overleg gaan met de bank en adviseurs om naar een structurele oplossing te zoeken. Doe je niks, dan zal mogelijk de continuïteit van jouw bedrijf bij een toekomstige melkprijsdip in het gedrang komen. Een liquiditeitsplanning blijft hier belangrijk om de in- en uitgaven van het bedrijf op te volgen. Een bedrijfsplan kan je inzicht geven in de toekomst van je bedrijf en de mogelijke aanpassingen om je KOP te laten dalen.

Conclusie

• Ken je KOP en BOP. Bij Liba kun je deze aflezen in de bedrijfseconomische boekhouding of de bedrijfseconomische analyse (NL).
• Melkveehouderij wordt de komende jaren een sector met verschillende groeisnelheden door de nasleep van crisis ’15-‘16
• Afhankelijk van je KOP zal je eerst leveranciersschuld moeten wegwerken en buffer vormen alvorens te kunnen investeren.
  • Lage KOP: kunnen direct investeren en gebruik maken van de mogelijke opportuniteiten
  • Gemiddelde KOP: liquiditeitsplanning blijven maken. Leveranciersschuld wegwerken. De buffer aanvullen en daarna investeren om inkomen te verbeteren en/of KOP verlaging. Maak voor deze investeringen steeds een bedrijfsplan.
  • Hoge KOP: ga in overleg met uw bank en leveranciers. Liquiditeitsplan blijven maken. De bedrijfsvoering structureel wijzigen om KOP te verlagen, een bedrijfsplan kan je hierin inzicht geven. De leveranciersschuld wegwerken. De buffer aanvullen en investeringen voor langere tijd tot het minimum beperken.

Deze verschillende strategieën afhankelijk van de KOP, zullen we verder bespreken in dagdeel 1 van de Liba-ondernemerscursus.